آش بلغور که غالب مردم آن را تحت عنوان پتله نیز می شناسند، یکی از سنتی ترین و پر طرفدار ترین آش های ایرانی می باشد که آن را در گروه غذاهای ترکی دسته بندی می کنند. جالب است بدانید که این آش ساده و در عین حال لذیذ که در تهیه آن از نوعی سبزی خاص محلی استفاده می کنند، در درمان برخی بیماری ها موثر می باشد. پتله یا آش بلغور یکی از پر طرفدار ترین غذاهای استان آذربایجان در فصل بهار و تابستان است.
بلغور یا به عبارت دیگر پرک غله ای است که آن را با استفاده از آسیاب خرد می کنند تا حدی که به آرد تبدیل نشود. آش بلغور از گندمی تهیه می شود که نیم کوب شده است اما آنقدر ریز نشده که به آرد تبدیل گردد. برای تهیه بلغور گندم به منظور پخت آش بلغور می توانید از این روش استفاده کنید:
گندم را بپزید و سپس این گندم پخته شده را در مکانی در معرض هوا قرار دهید تا خشک شود. سپس این گندم خشک شده را با استفاده از آسیاب خرد کنید. منظور از خرد کردن گندم در این روش این است که گندم پس از آسیاب شدن نباید شبیه آرد شود. بلکه باید به اندازه لپه ماش و حتی کوچکتر از آن باشد.
در زمان گذشته که استفاده از برنج همچون امروز رایج نبود، مردم به جای پلو غالبا از پلوی بلغور و یا آش بلغور ستفاده می کردند که بسیار هم پر طرفدار بود! در آن زمان نگه داری گندم و جو برای مدت زمان طولانی ممکن نبود. به همین خاطر افرادی که قصد داشتند این غلات را به مدت زیاد نگه دارند، پوست گندم یا جو را جدا کرده سپس آن را با آب و یا شیر نیم پخت می کردند. آن ها پس از این مرحله گندم نیم پخت شده را در هوای آزاد خشک کرده و با استفاده از هاون نیم کوب می کردند. این امر باعث تداوم آن در نگه داری طولانی مدت می شد.
بلغور در عین ظاهر ساده ای که دارد، دارای عطر و طعمی شبیه به آجیل بوده و بسیار مفید و مغذی است. بلغور گندم کالری بسیار پایینی داشته و چرب نیز نیست. اما منبعی بسیار قوی از پروتئین و فیبر می باشد. تمام این ویژگی های بلغور دست به دست هم داده اند تا بلغور به جایگزینی مناسب برای غلات تصفیه شده ای همچون برنج سفید تبدیل گردد. شاخص قند خون بالای برنج آن را به غله ای تبدیل ساخته که توانایی رقابت با بلغور را ندارد. کاهش وزن به دلیل سطح بسیار پایین چربی و کالری، احساس سیری فراوان به دلیل فیبر موجود، کمک به ثبات سطح انسولین، بهبود گوارش به دلیل سرشار بودن از فیبر، جلوگیری از یبوست و حفظ سلامت روده بزرگ و روده کوچک، پیشگیری از کمبود آهن، تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش میزان ویتامین ب در بدن، تنظیم متابولیسم بدن، کاهش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا و تامین مواد معدنی ضروری مورد نیاز بدن از مهم ترین ویژگی های بلغور می باشد.
خوب است بدانید که بلغور یکی از سالم ترین و خوشمزه ترین مواد غذایی است که می تواند مهمام برنامه غذایی شما باشد. برای استفاده از این ماده پر ارزش می توانید آن را در سالاد تبوله استفاده کرده و یا با به کارگیری آن سوپ بپزید. حتی می توانید آن را به شکل برنج نیز دم کنید.
مرحله اول تهیه آش بلغور :
در مرحله اول بهتر است بلغور و لوبیا را برای مدت زمانی چند ساعته به صورت جداگانه خیس کرده و آب آن ها را چندین بار عوض کنید. سپس نسبت به پوره کردن گوجه فرنگی اقدام کرده و آن را در مقداری روغن و زردچوبه سرخ کنید. این کار را تا زمانی که نصف آب پوره گوجه کشیده می شود، ادامه دهید.
مرحله دوم تهیه آش بلغور:
در این مرحله آب موجود بر روی بلغور را خالی کرده و آن را به همراه 8 پیمانه آب گوشت از پیش تهیه شده به ظرف حاوی پوره گوجه فرنگی اضاف کنید. حرارت زیر ظرف را زیاد کرده تا آب داخل آن جوشیده و سپس حرارت را پایین بیاورید. اجازه دهید بلغور ها اندکی نرم شوند.
لوبیا قرمز خیس خورده را به همراه پیاز داغ از پیش تهیه شده و نمک و فلفل به ظرف آش اضافه نمایید و به مدت یک ساعت آن را بپزید تا لوبیاهای موجود در آش نرم گردند.
مرحله سوم تهیه آش بلغور:
در این مرحله سبزی آش را با سه پیمانه آبغوره به آش اضافه کنید. فقط مواظب باشید که ترشی آش به اندازه باشد. اگر آش شما کم آب است می توانید مقداری آب جوش به آن اضافه کرده و حرارت را کم کنید تا به آرامی جا بیفتد. سپس نمک و فلفل را به آن اضافه کرده و پس از گذشت چند دقیقه آن را از روی شعله پایین آورده و در ظرفی مناسب بکشید. سپس با استفاده از نعنا داغ، سیر داغ و پیاز داغ تزیین کرده و نوش جان کنید!
