استفاده از فرآورده های تخمیری شیر قدمتی طولانی مدت دارد و به 1300 سال قبل از میلاد مسیح می رسد و در واقع تولید محصولات مختلف شیری از منطقه خاورمیانه شروع شده و کم کم به کل دنیا رسیده است. دوغ بوطر کلی ماده ای است که از رقیق کردن ماست و با استفاده از آب و یا از آب پنیر تخمیر شده به دست می آید و رنگ آن سفید شیری است و دارای بویی مطبوع است.
در یک تقسیم بندی کلی چهار نوع دوغ وجود دارد و شامل دوغ های گازدار و دوغ بدون گاز و دوغ حرارت دیده بودن گاز و دوغ حرارت دیده گازدار هستند. دوغ بطور کلی می تواند بجای مواد شیرینی مانند نوشابه های پر ضرر در سبد غذایی ما قرار بگیرد و نیاز روزانه ما را به کلسیم و ویتامین ب رفع کند. در زیر تهیه دوغ گازدار را به دو روش بیان می کنم و سه مرحله اول تهیه دوغ گاز دار با ماست ترش و حبه قند و بدون شیر است و مراحل بعدی تهیه دوغ را با شیر نشان می دهد.
مرحله اول تهیه دوغ خانگی گازدار با دو روش:
ابتدا و برای شروع کار برای تهیه دوغ گازدار بایستی ماست ترش مزه داشته باشیم و اگر ماست مورد استفاده شما شیرین است باید ماست را برای مدت 2 روز بیرون از یخچال بگذارید تا ماست ترش شود. سپس ماست ترش را هم میزنیم تا کاملا شکل براقی و روشنی پیدا کند.
مرحله دوم تهیه دوغ خانگی گازدار با دو روش:
در ادامه 4 لیوان آب به ماست ترش شده اضافه می کنیم و مقدار کافی نمک نیز به آن اضافه می کنیم و سپس برای اینکه دوغ ما گاز دار شود 2 حبه قند داخل مواد دوغ می ریزیم و هرگز نباید از مقدار بیشتری قند استفاده کرد و سپس دوغ را داخل یک ظرف محکم و دربسته می ریزیم. سپس دوغ را برای مدت 15 دقیقه خوب تکان می دهیم و ظرف آن را برای مدت یک هفته داخل هوای آزاد قرار می دهیم.
مرحله سوم تهیه دوغ خانگی گازدار با دو روش:
اکنون به همین راحتی دوغ خانگی گاز دار ما آماده است و در صورت تمایل می توان از نعنای خرد شده و پودر موسیر و... داخل آن استفاده کرد تا دوغ خوشمزه تری داشته باشیم. این نوشیدنی مقوی و خوشمزه را که جایگزین مناسبی برای نوشیدنی های مضری مانند نوشابه می باشد را همراه با غذاهای مختلفی مانند آبگوشت و کباب و... استفاده می کنیم.
مرحله چهارم تهیه دوغ خانگی گازدار با دو روش:
در این جا تهیه دوغ را به روش دیگر و با ماست و شیر بیان می کنیم و برای این منظور 4 لیوان آب را با 2 لیوان شیر مخلوط می کنیم و آنها را خوب هم می زنیم. 1 لیوان آنها را کنار می گذاریم و بقیه را داخل یک قابلمه می ریزیم و آنها را روی حرارت می گذاریم تا دمای آن در حدی برسد که گرم باشد اما دست را نسوزاند و سپس زیر گاز را خاموش می کنیم.
مرحله پنجم تهیه دوغ خانگی گازدار با دو روش:
سپس 4 قاشق غذاخوری ماست شیرین و مقدار کافی نمک و نصف قاشق چایخوری شکر را با 1 لیوان آب و شیر باقی مانده از مرحله قبل مخلوط می کنیم و آنها را کاملا هم می زنیم تا مواد ما قاطی شوند. سپس آنها را به شیر و آب داخل قابلمه که دمای نسبتا گرمی دارند اضافه می کنیم و هم می زنیم تا مواد ما کاملا قاطی شوند و سپس دوغ را داخل یک ظرف یا شیشه می ریزیم و درب ظرف دوغ را محکم می بندیم و آن را در یک جای گرم برای مدت یک هفته قرار می دهیم. باید توجه شود که اگر مقدار شکر زیاد باشد دوغ خیلی بد مزه می شود و در صورتی که دوغ بیشتر از سه روز بماند دوغ ما گاز دار می شود و برای مزه بهتر می توان به آن پودر سیر و یا کاکوتی و عرق نعنا و... اضافه کرد تا خوش طعم شود. اگر بخواهید دوغ زودتر درست شود می توان آن را کنار شوفاز و یا جای گرم گذاشت.
اکنون دوغ ما به روش دوم و با استفاده از شکر و ماست شیرین و شیر آماده است و آن را بعنوان یک نوشیدنی سالم با غذا میل می کنیم.